ارزیابی برخی عناصر و فاکتور های بیوشیمیایی در گاوهای پرتولید مبتلا به کیست های فولیکولی تخمدان

چکیده بیماری کیست تخمدانی یکی از علل نارسایی تولید مثل و خسارات اقتصادی در صـــنعت گاو شیری است. اوّلین گزارش های مربوط به بیماری از سال 1831 منتشر شده است. در تعاریف اوّلیه، کیست های تخمدانی به ساختارهای فولیکولر با قطر بیش از 25 میلی متر که در غیاب جسم زرد به مدت حداقل ده روز بر روی تخمدان حضور دارند اطلاق می شود. کیست های فولیکولار اغلب دیواره نازک دارند و اندکی پروژسترون ترشَح می کنند. گاوهای پرتولید به دلیل فشار و استرس زیادی که تحمَل می کنند، مشکلات تولید مثلی بیشتری از جمله کیست های تخمدانی دارند. این تحقیق در طی یک دوره زمانی 2 ماهه صورت گرفت. محل انجام این مطالعه شرکت شیر و گوشت زاگرس شهرکرد بود. تعداد کل دام های نمونه گیری شده 40 رأس بود که دو گروه 20 رأسی گاوهای فاقد کیست تخمدانی و گاوهای مبتلا به کیست تخمدانی بودند. گاوهای گروه کنترل به صورت زوج با گاوهای کیستی انتخاب گردیدند. 7 هفته پس از زایمان طبیعی، تخمدان گاوهایی که فاقد جفت ماندگی بودند و در سلامت کامل به سر می بردند، با استـفاده از دستگاه سـونوگرافی و از راه رکتـال بررّسی گردید. سپـس گاوهـایی که اندازه ساخـتار فولیکولی موجود در تخمدان هایشان بیشتر از 20 میلی متر بود و حداقل 7 روز این ساختار بدون حضور جسم زرد باقی مانده بود را به عنوان گاوهای مبتلا به کیست تخمدانی و گاوهایی که فولیکول کمتر از 20 میلی متر داشتند را به عنوان گاوهای فاقد کیست های تخمدانی طبقه بندی کردیم. بعد از شناسایی گاوهای مورد نظر اقدام به خونگیری از ورید وداج آن ها شد و پارامترهای معمولی که در تست متابولیک پروفایل صورت می گیرد (کلسیم، منیزیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، بتا هیدروکسی بوتیریک اسید، اسیدهای چرب غیر استریفیه، گلوکز خون، نیتروژن اوره خون) اندازه گیری گردید. در این مطالعه میزان کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، منیزیم و گلوکز در سرم گاوهای مبتلا به کیست تخمدانی در مقایسه با گاوهایی که وضعیّت تخمدانی طبیعی داشتند تفاوت معنی داری را نشان نداد. در صورتی که میزان ازت اوره ی خون، بتا هیدروکسی بوتیرات و اسیدهای چرب غیر استریفیه در سرم گاوهای مبتلا به کیست فولیکولی تخمدان در مقایسه با گاوهای با تخمدان طبیعی افزایش معنی داری را نشان داد. کلمات کلیدی: کیست تخمدانی، اسیدهای چرب غیر استریفیه، بتا هیدروکسی بوتیرات، ازت اوره خون، گاو.